September 17, 2022

अलंकारिक शब्द

 






अलंकारिक शब्द

 

 अष्टपैलू – सर्वगुणसंपन्न

अकरावा रुद्र – अतिशय तापट माणूस

अकलेचा खंदक – अत्यंत मूर्ख माणूस 

अकलेचा कांदा -   मूर्ख

अरण्यरुदन – ज्याचा उपयोग नाही असे कृत्य

अळवावरचे पाणी – फार काळ न टिकणारे

अक्षरशत्रू – निरक्षर ,अडाणी .

ओनामा – सुरुवात ,प्रारंभ.

उंटावरचा शहाणा – मूर्खपणाचा सल्ला देणारा .

उंबराचे फूल – दुर्मीळ वस्तू .

कर्णाचा अवतार – उदार मनुष्य .

कळसूत्री बाहुले – दुसऱ्याच्या तंत्राने चालणारा .

कळीचा नारद – कळलावणारा.

काडीपहिलवान – हडकुळा .

कुंभकर्ण – अतिशय झोपाळू .

कूपमंडूक – संकुचित वृत्तीचा.

कोल्हेकुई – क्षुद्र लोकांची बडबड .

खडाजंगी – मोठे भांडण .

खडाष्टक – जोरदार  भांडण.

खुशालचेंडू – चैनीखोर माणूस.

खेटराची पूजा – अपशब्दाने खरडपट्टी काढणे.

गर्भश्रीमंत – जन्मापासून श्रीमंत.

गंगा-यमुना – अश्रू

गंडांतर – भीतिदायक संकट .

गाजरपारखी – कसलीही पारख नसलेला , मूर्ख .

गुरुकिल्ली – मर्म,रहस्य .

गुळाचा गणपती – मंद बुद्धीचा .

गोगलगाय – गरीब,निरुपद्रवी मनुष्य .

घरकोंबडा – घराबाहेर न पडणारा .

घोरपड – चिकाटी धरणारा .

चर्पटपंजरी – निरर्थक बडबड.

चौदावे रत्न – मार .

छत्तीसचा आकडा – शत्रुत्व .

जमदग्नीचा अवतार – रागीट .

टोळभैरव – कामात नासाडी करणारे लोक .

ताटाखालचे मांजर – दुसऱ्याच्या तंत्राने वागणारा .

त्रिशंकू – धड ना इकडे,धड ना तिकडे .

दगडावरची रेघ – कधीही न बदलणारे .

दळुबाई – भेकड मनुष्य .

देवमाणूस – चांगला ,सज्जन माणूस .

धोपट मार्ग – सरळ,नेहमीचा मार्ग .

नवकोट नारायण – खूप श्रीमंत .

नंदीबैल – होला हो म्हणणारा .

पर्वणी – अतिशय दुर्मिळ योग .

पाताळयंत्री – कारस्थान करणारा .

पांढरा कावळा – निसर्गात नसलेली वस्तू.

पांढरा परीस – लबाड .

पिकले पान – म्हातारा .

पोपटपंची – अर्थ न कळता पाठांतर करणारा .

बृहस्पती – बुद्धिमान .

बिनभाड्याचे घर – तुरुंग .

बोकेसंन्यासी – ढोंगी मनुष्य .

बोलाचीच कढी – केवळ शाब्दिक वचने.

भगीरथ प्रयत्न – आटोकाट प्रयत्न .

भाकडकथा – बाष्कळ गोष्टी .

भीष्मप्रतिज्ञा – कठीण प्रतिज्ञा .

मंथरा – दुष्ट स्त्री.

मायेचा पूत – पराक्रमी मनुष्य ,मायाळू.

मारुतीचे शेपूट – लांबत जाणारे काम .

मृगजळ – केवळ आभास.

मेषपात्र – बावळट.

रामबाण औषध – अचूक गुणकारी.

लंकेची पार्वती – अत्यंत गरीब स्त्री.

लंबकर्ण – बेअकली.

वाटण्याच्या अक्षता – नकार.

वामनमूर्ती – ठेंगू किंवा बुटका माणूस.

वाहती गंगा – आलेली संधी .

शकुनीमामा – कपटी मनुष्य .

शेंदाड शिपाई – भित्रा.

श्रीगणेशा – प्रारंभ .

सव्यसाची – उलटसुलट काम करणारा .

स्मशानवैराग्य – तात्कालिक वैराग्य .

सांबाचा अवतार – अत्यंत भोळा माणूस.

सुळावरची पोळी – जीव धोक्यात घालणारे काम .

सूर्यवंशी – उशिरा उठणारा .